بررسی تأثیر ماساژ بازتابی پا بر خستگی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

پیش زمینه و هدف: خستگی از شایع ترین علائم بیماری ام اس محسوب می شود که می¬تواند در آنان پیامدهای نامطلوبی را به دنبال داشته باشد لذا این مطالعه باهدف بررسی ماساژ بازتابی پا بر خستگی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه یک مطالعه تجربی است که بر روی 52 بیمار مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناسی و مقیاس سنجش شدت خستگی بود. واحدهای موردمطالعه به صورت تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. در گروه آزمون، رفلکسولوژی طی 4 هفته، سه بار در هفته و به مدت 30 دقیقه برای هر بیمار انجام شد و گروه کنترل فقط تحت درمان های دارویی طبق دستور پزشک معالج قرار گرفتند. اطلاعات، با استفاده از مقیاس سنجش شدت خستگی قبل از انجام مداخله و یک ماه بعدازآن در دو گروه ثبت گردید. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار spss نسخه 22 و آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد. میانگین نمرات خستگی در گروه آزمون قبل از مداخله 3/4 ± 2/49 بود و بعد از مداخله 41/4 ± 8/29 بود. نتایج آزمون نشان داد که بین نمرات خستگی در گروه آزمون قبل و بعد از مداخله ازلحاظ آماری تفاوت معنی دار وجود داشت (p =0.0001) نتیجه این آزمون برای گروه کنترل معنی دار نبود p = 0.003)). بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ماساژ بازتابی پا بر میزان خستگی زنان مولتیپل اسکلروزیس تأثیر دارد به گونه ای که میزان خستگی بعد از ماساژ، کم تر از قبل از ماساژ است، بنابراین این مداخله می تواند به عنوان یک اقدام، باهدف ارتقای سلامت و آرامش زنان، باعث کاهش و رفع خستگی شود.